Cao huyết áp ( Kỳ 1 )

 Thưa các bạn, cao huyết áp là căn bệnh có số lượng người tử vong cao nhất. Đối với những người mắc phải căn bệnh này phải có những chế độ dinh dưỡng phù hợp, không căng thẳng thần kinh, làm việc nặng và nghỉ ngơi hợp lý. Đây là những phương cách hữu hiệu phòng ngừa huyết áp tăng cao. Nhưng đôi khi có những người bị cao huyết áp lại không lo lắng về căn bệnh của mình mà lại lo có một ngày huyết áp mình đột nhiên giảm xuống. Điều đó mới càng nguy hiểm hơn. Câu chuyện của người đàn ông sau đây sẽ minh chứng điều này. Mời quý vị và các bạn cùng theo dõi.

Vào một đêm trong tháng 6 năm 2007, ông Nhậm người Bắc Kinh đang cho những chú cá vàng yêu quý của mình ăn. Bỗng nhiên một cảm giác kỳ lạ xuất hiện trong cơ thể ông.

-          Tôi có cảm giác chóng mặt, ra mồ hôi trộm, chân yếu đi, trước mắt tối đen. Tôi nghĩ hình như huyết áp lại tăng cao rồi.

Ông Nhậm đã bị cao huyết áp mười mấy năm nay rồi, lúc xuất hiện những triệu chứng như thế này trước đây thì ông chỉ cần uống một viên hạ huyết áp, ngồi nghỉ một tí là không sao. Nhưng lần này lại khác.

-          Không cử động được, cảm giác toàn thân không có chút sức lực nào.

Người nhà vội đưa ông ấy đến bệnh viện đông y Bắc kinh ở gần đó. Các bác sĩ lập tức tiến hành cấp cứu cho ông.

Nhưng trong quá trình cấp cứu, các bác sĩ đo huyết áp cho ông Nhậm thì gặp một vấn đề khó giải quyết.

-          Huyết áp của người khoẻ mạnh thường không thấp hơn 90/60. Bệnh nhân cao huyết áp thông thường khác thì cao hơn mức này. Nhưng đối với bệnh nhân này, huyết áp chúng tôi đo được là 80/50.

Phạm vi huyết áp bình thường là cao áp 140/90, thấp áp 90/60, nhưng huyết áp lúc đó của ông Nhậm chỉ có 80/50. Điều đó có nghĩa là những biểu hiện khó chịu vừa rồi không phải do cao huyết áp gây ra mà ông ấy xuất hiện chứng hạ huyết áp nặng.

-          tôi bị cao huyết áp mười mấy năm, sao lại bị huyết áp thấp chứ?

Nhưng điều càng khiến bác sĩ lo lắng là chứng hạ huyết áp của ông Nhậm lúc đó đã có thể nói là chức năng cung cấp máu cho não của ông ấy xuất hiện vấn đề nghiêm trọng. Bất cứ lúc nào cũng có thể chuyển biến xấu đi.

Chứng hạ huyết áp của ông Nhậm được gọi là hạ huyết áp cấp tính, luôn kèm theo tình trạng choáng ngất, bất tỉnh là do não bộ cung cấp máu không đủ gây ra. Nếu như những lúc đó cấp cứu không kịp thời thì bất kể là người có huyết áp bình thường hay là người bị cao huyết áp cũng đều gặp nguy hiểm rất lớn. Tuy cấp cứu nhanh có thể tránh được nguy hiểm nhưng nếu không tìm ra nguyên nhân thì người bệnh không thể được chữa trị tận gốc và bệnh có thể tái phát bất cứ lúc nào. Một người bị huyết áp cao đã nhiều năm như ông Nhậm làm sao huyết áp lại đột nhiên hạ thấp như thế? Đó là nguyên nhân các bác sĩ phải tìm ra.

-          Người bệnh cao huyết áp trong khi đang điều trị mà xuất hiện hạ huyết áp thì là một trường hợp ít thấy và khá đặc biệt. Vậy thì có mấy nguyên nhân thường gặp sau. Thứ nhất, hạ huyết áp tư thế.

Bác sĩ giải thích rằng, hạ huyết áp tư thế là chỉ trường hợp cơ thể có sự thay đổi mạnh và đột ngột tư thế khiến huyết áp đột ngột giảm xuống.

-          Một vấn đề trọng tâm của hạ huyết áp tư thế là sự thay đổi về tư thế.

Nếu lúc đó đúng là ông Nhậm đã từ tư thế nằm hoặc ngồi đột ngột đổi sang tư thế đứng thì do tác động của trọng lực khiến máu cung cấp không đủ thì sẽ dẫn đến chóng mặt, hồi hộp, trước mắt tối sầm. Những biểu hiện này đều giống như cảm giác ông Nhậm lúc đó.

-          Cảm giác lúc đó là tim đập nhanh, trước mắt tối sầm.

Nhưng chúng ta hãy nhớ lại cái ngày ông ấy gặp phải hiện tượng này. Ông Nhậm đứng khá lâu trước bể cá để cho đàn cá vàng ăn, không hề thấy có sự thay đổi tư thế nào rõ ràng cả. Điều đó cũng có nghĩa là ông ấy không phải từ tư thế đang nằm hoặc đang ngồi mà đổi sang đứng.

-          Do đó chúng tôi không kết luận là ông ấy bị hạ huyết áp tư thế.

Ông Nhậm là một người bị bệnh cao huyết áp, nay bỗng nhiên huyết áp giảm thấp mà lại không phải là hạ huyết áp tư thế thường thấy. Vậy đây là do nguyên nhân gì gây nên? Hay phải chăng là 1 căn bệnh nào đó tạo thành?

-          Thực ra rất nhiều bệnh về tim mạch, nó sau khi ảnh hưởng đến chức năng của tim, ví dụ như sau khi ảnh hưởng đến chức năng co bóp của tim thì sẽ khiến cho khả năng cung cấp máu của tim không đủ thì cũng có khả năng xuất hiện chứng hạ huyết áp như thế này.

Máu trong cơ thể con người sở dĩ có thể lưu thông là đều dựa vào việc co bóp và tâm trương lặp đi lặp lại của tim. Nó giống như một máy phát động cơ vậy, hoạt động không ngừng để đưa máu đến các bộ phận trên khắp cơ thể. Một khi nó xuất hiện sự cố, ví dụ như những bệnh tim mạch phổ biến như là bệnh động mạch vành, bệnh thấp tim thì tất nhiên sẽ mang lại những tác động đối với lưu thông máu và huyết áp. Chứng huyết áp thấp ông Nhậm đột nhiên xuất hiện phải chăng là do một căn bệnh về tim mạch nào đó đột nhiên phát tác gây ra?

-          Chúng tôi đã tiến hành kiểm tra sức khỏe cho ông ấy. Nhưng chúng tôi cũng không hề phát hiện là ông ấy có những biểu hiện của những căn bệnh về tim mạch.

Một nguyên nhân nữa gây ra huyết áp đã được loại trừ. Huyết áp thấp của ông Nhậm không phải là hạ huyết áp tư thế thường thấy mà cũng không phải là do bệnh về tim mạch nguy hiểm. Vậy thì chỉ còn lại một nguyên nhân cuối cùng là có thể do uống thuốc hạ huyết áp quá liều. Nhưng khả năng này là rất nhỏ bởi một người đã mắc cao huyết áp mười mấy năm nay thì làm sao có phạm sai lầm sơ đẳng là uống thuốc quá liều lượng được chứ?

Thưa các bạn, rất nhiều người bị cao huyết áp thường lo lắng là mình thường xuyên uống thuốc hạ huyết áp thì liệu có ngày nào đó sẽ bị hạ huyết áp hay không? Các bác sĩ cho biết, nhìn chung khi người bị cao huyết áp sử dụng đúng liều thuốc hạ huyết áp mỗi ngày thì rất khó xuất hịên tình trạng hạ huyết áp. Một ngày uống một viên, không được quá ít mà cũng không nên uống quá nhiều. Nhưng có một số người mắc bệnh này lại dựa vào cảm tính uống thuốc. Nếu thấy trong người khỏe thì uống nửa viên, còn nếu thấy hơi mệt thì tăng lượng thuốc. Như thế là rất nguy hiểm, có những ảnh hưởng nhất định đối với huyết áp, khiến cho huyết áp không ổn định, làm trầm trọng thêm đối với các bệnh tim não huyết quản. Vậy ông Nhậm bị hạ huyết áp phải chăng là kết quả của việc không uống thuốc đúng liều gây ra?

Quả nhiên, bác sĩ sau khi tìm hiểu đã được biết là ông ấy đã từng có lúc không uống thuốc đúng liều lượng.

-          Khi tôi cảm thấy người không được khỏe thì uống thuốc nhiều hơn một chút, uống thêm nữa viên. Lúc nào thấy khỏe thì uống giảm đi nửa viên.

Về sau, có người nói với ông Nhậm là nếu dựa vào cảm thấy là rất nguy hiểm, thế là ông Nhậm đã sửa thói quen xấu này.

-          Như vậy là không tốt cho sức khỏe cho nên sau này tôi đều uống theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Như vậy có nghĩa là một khoảng thời gian dài trước khi xuất hiện sự cố và lúc việc hạ huyết áp xảy ra, ông Nhậm không hề dùng thuốc hạ huyết áp quá liều lượng. Vậy là nguyên nhân ông ấy hạ huyết áp không có liên quan đến việc uống thuốc không đúng liều.

Việc tìm ra nguyên nhân của việc hạ huyết áp của ông Nhậm đã bắt đầu đi vào bế tắc. Cả 3 nguyên nhân chính gây ra việc hạ huyết áp đột ngột đã được đem ra kiểm tra so sánh nhưng vẫn không phải. Lẽ nào huyết áp của ông Nhậm là do tự bản thân ông ấy làm hạ xuống?

Bác sĩ Lưu- người trực tiếp điều trị cho ông ấy quyết định vẫn lấy mấu chốt vấn đề là huyết áp của ông ấy để bắt đầu kiểm tra lại. Bác sĩ Lưu yêu cầu ông Nhậm hãy nhớ lại thật chi tiết khoảng thời gian trước khi xảy ra việc hạ huyết áp xem có hay không việc huyết áp bị dao động? Trong quá trình nói chuyện với ông Nhậm, bác sĩ Lưu đã nắm được một thông tin rất có giá trị.

-          Khoảng thời gian gần đây, bởi vì người con đầu thi vượt cấp nên toàn bộ tinh thần của ông ấy đều đặt cả lên vấn đề đó, ông ấy khá lo lắng.

-          Con sắp chuẩn bị thi lên cấp ba, người làm cha làm mẹ nào đều có chút lo lắng.

Theo lời ông Nhậm, hai ngày trước khi xảy ra việc hạ huyết áp, nhìn thấy ngày thi của con đang mỗi lúc mỗi gần, ông lo lắng còn hơn cả cậu con trai. Huyết áp bắt đầu tăng cao, nhưng nếu huyết áp tăng cao thì uống thuốc vẫn có thể khống chế được. Nhưng lại có một vấn đề khác khiến cho ông Nhậm vô cùng mệt mỏi.

-          Tôi là kiểu người chỉ cần hễ thấy trong nhà có tí việc gì thôi là đã không thể ngủ được.

Những ngày đó, ông Nhậm không chỉ không ngủ được mà càng khiến ông mệt mỏi thêm là thời tiết Bắc Kinh lúc đó rất nóng bức, đặc biệt là vào cái ngày ông xảy ra chuyện.

-          Cảm thấy thời tiết ngày hôm đó rất oi bức, cả người cứ đổ mồ hôi liên tục.

Thời gian đó ông Nhậm vừa phải đối mặt với sự khó chịu của thời tiết vừa lại bị những mệt mỏi do mất ngủ đã khiến ông có cảm giác khó chịu.

-          Vợ tôi lại bị suy nhược thần kinh nên cô ấy thường xuyên uống thuốc ngủ. Tôi cũng uống 2 viên. Uống xong tôi có thể ngủ được. Thế là tôi cứ tự ý lấy 2 viên thuốc rồi uống để cho dễ ngủ.

Thuốc ngủ ư? Trong đầu bác sĩ Lưu chợt nảy ra 1 ý nghĩ, phải chăng ông Nhậm hạ huyết áp là có liên quan đến thuốc ngủ?

-          Trong thành phần của một số loại thuốc an thần có một số tác dụng hạ huyết áp nhất định. Nếu uống chung với thuốc của cao huyết áp thì có thể khiến cho huyết áp càng giảm thấp xuống.

Thưa các bạn, các loại thuốc như an thần hay thuốc ngủ sở dĩ có tác dụng an thần là do dựa vào thả lõng mà mạch máu giãn ra lại có tác dụng giúp thả lõng. Đồng thời việc mạch máu giãn lại là 1 phương thức thường thấy làm cho huyết áp bị giảm. Nhưng không phải là tất cả các loại thuốc an thần hay thuốc ngủ đều có tác dụng giãn mạch máu khiến cho hạ huyết áp mà chỉ có một số loại tác dụng trên, ví dụ như các loại thuốc an thần dạng phe-no-thi-a-zine mà đại diện là Me- ga-phen và per- phe-nai-ne. Các bác sĩ nghi ngờ chứng hạ huyết áp cấp tính của ông Nhậm có liên quan đến các loại thuốc an thần. Nhưng ông ấy đã dùng loại thuốc nào?

 Bác sĩ Lưu được biết loại thuốc ngủ ông Nhậm sử dụng quả nhiên là Me- ga – phen.

-          Bản thân thuốc này không có công hiệu và tác dụng hạ huyết áp rõ ràng. Phaỉ hiểu là chúng tôi không nói đến là trong tác dụng chữa trị của nó có chứa tác dụng hạ huyết áp. Nhưng quả thật là có có một ít ảnh hưởng đến việc điều tiết huyết quản, có thể khiến mạch máu giãn rộng thêm.

Mạch máu giãn ra, đường đi của dòng máu sẽ trở nên rộng ra, máu lưu thông dễ dàng, từ đó mà áp lực của mạch máu cũng sẽ giảm đi khiến huyết áp từ từ giảm xuống. Me- ga- phen mà ông Nhậm đang uống lại trùng khớp là có tác dụng giãn mạch máu. Còn có một điểm rất quan trọng, đó chính là khoảng 3 tiếng trước khi uống thuốc ngủ, ông ấy lại vừa uống xong thuốc hạ huyết áp. Đồng thời thời tiết nóng bức hôm đó cũng có tác động nhất định làm tăng thêm mức độ thuốc hạ huyết áp.

-          Khi đó mồ hôi tiết ra khá nhiều, dung lượng máu hữu hiệu trong cơ thể lại khá ít, vì vậy những điều này khi kết hợp lại với nhau đã khiến ông ấy xuất hiện tình trạng hạ huyết áp.

Như vậy thì nguyên nhân huyết áp của ông Nhậm đột nhiên giảm xuống cuối cùng cũng đã được tìm ra. Chính 3 nguyên nhân lớn đó là tác dụng giãn mạch máu của thuốc an thần, thuốc hạ huyết áp và thời tiết nóng, mồ hôi đổ ra nhiều đã khiến ông Nhậm từ một người bị huyết áp cao thành huyết áp thấp.

Mấy ngày sau khi được điều trị, ông Nhậm đã xuất viện. Thoát được nguy hiểm lần này đã giúp ông có nhìn ra một điều:

-          Qua lần nguy hiểm này, tôi thấy những người mắc cao huyết áp như tôi hãy uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu không hậu quả sẽ khó lường.

Những người mắc phải căn bệnh huyết áp cao khi muốn sử dụng các loại thuốc về an thần phải đến các bác sĩ để có những chỉ dẫn cần thiết trong lựa chọn thuốc. Đồng thời qua sự việc của ông Nhậm đã cho thấy sự liên quan chặt chẽ giữa mạch máu và huyết áp. Bệnh cao huyết áp là một loại bệnh có biểu hiện chủ yếu là sự tăng cao áp lực động mạch. Khi động mạch xuất hiện sự khác thường, như không thông suốt buộc tim phải co bóp nhiều hơn, lâu dần sẽ khiến cho tim bị tổn thương. Mà động mạch do thời gian kéo dà, i áp lực càng cao, phần bị xơ cứng sẽ dễ dàng bị vỡ. Do đó, phương pháp hạ huyết áp thường thấy là cải thiện tình trạng lưu thông của mạch máu, không để nó xuất hiện vấn đề. Và để khiến mạch máu không có trở ngại, một món ăn thuốc mà chúng tôi sẽ giới thiệu sau đây sẽ giúp quý vị và các bạn.

Muốn mạch máu không có trở ngại, trước tiên phải dự phòng việc máu lưu thông không thông suốt. Một khi máu lưu thông không thông thì sẽ khiến tim phải tăng thêm áp lực lớn để giúp đưa máu đến với tất cả các bộ phận trên cơ thể. Cứ như thế thì tự nhiên sẽ dẫn đến huyết áp tăng cao. Tiền đề của việc dự phòng việc máu lưu thông không thông suốt là gì? Trước hết, phải làm rõ nguyên nhân nào sẽ khiến máu lưu thông không thuận lợi, giống như những căn bệnh tăng lipit máu, tăng cholesterol máu. Trong số đó còn có một nguyên nhân là ngưng tập tiểu cầu. Đối với món ăn thuốc- Sơn tra song nhĩ thang mà chúng tôi sắp giới thiệu này có tác dụng kháng ngưng tập tiểu cầu rất tốt. Còn bây giờ chúng ta cùng chuẩn bị nguyên liệu để chế biến món ăn.

Các nguyên liệu của món Sơn tra song nhĩ thang như sau: Ngân nhĩ 10g, mộc nhĩ(còn gọi là nấm mèo) 10g, sơn tra 20g, đường phèn 30g.

Trong món ăn này, nói đến việc kháng ngưng tập tiểu cầu thì trước tiên cần phải nhắc đến mộc nhĩ- một thực phẩm có chức năng như Aspirin.

-          Mộc nhĩ là thực phẩm kháng viêm rất tốt. Mỗi ngày nếu ăn 5 đến 10g nấm này thì tác dụng chống ngưng tập tiểu cầu có thể xem như gần bằng với tác dụng của viên aspirin nhỏ mà chúng ta thường uống để phòng cao huyết áp.

-          Nhờ vào tác dụng này mà có thể dùng mộc nhĩ để dự phòng ngưng tập tiểu cầu, dự phòng sự tổn hại của cholesterol máu, đồng thời dự phòng xơ hoá mạch máu. Vì vậy nó có 1 tác dụng phòng trị hiệu qủa cao huyết áp.

Bên cạnh mộc nhĩ, Sơn tra cũng là nguyên liệu chữa bệnh của món ăn- Sơn tra, ngoài có tác dụng mà mọi người đã biết là giúp tiêu hoá tốt, nó còn có tác dụng trong kháng ngưng tập tiểu cầu.

-Nó cũng có tác dụng trong hoạt huyết thông mạch. Tác dụng này lại có thể giảm lipit máu và phòng tránh chứng ngưng tập tiểu cầu rất tốt. Hai tác dụng này sau khi kết hợp với nhau sẽ rất có lợi cho những người bị bệnh cao huyết áp.

Thưa các bạn, như vậy trong món ăn này, sơn tra và hắc mộc nhĩ đều có thể dựa vào việc phòng ngừa ngưng tập tiểu cầu để giảm thấp khả năng máu lưu thông không thông suốt, từ đó mà bảo vệ mạch máu! Nhưng tất nhiên máu lưu thông thuận lợi không có nghĩa là huyết áp có thể hạ xuống. Chúng ta đều biết, bệnh nhân cao huyết áp cần hạn chế chất muối. Bởi vì thành phần chủ yếu của muối là Na-tri- clo-rua, ion natri chứa trong nó sau khi thâm nhập vào mạch máu sẽ khiến thành bên trong mạch máu bị thu nhỏ, từ đó dẫn đến mạch máu bị co lại, huyết áp tăng cao. Do đó muốn bảo vệ mạch máu còn có một nội dung quan trọng là loại bỏ ion natri trong mạch máu. Chúng ta sẽ biết cách loại trừ nó, nhưng là sau khi học cách chế biến món ăn này:

Chế biến Sơn tra song nhĩ thang, trước tiên chúng ta cắt bỏ tai và rửa sạch những ngân nhĩ, và mộc nhĩ đã được ngâm sẵn trước đó. Sau đó cho ngân nhĩ, mộc nhĩ và sơn tra vào nồi đất. Cho vào nồi khoảng 500g nước. Dùng ngọn lửa vừa để nấu trong 20 phút. Sau 20 phút, cho đường phèn vào, sau đó trộn đều. Khi đường đã tan hết là chúng ta đã có món ăn có thể giúp hạ huyết áp.

Muốn khiến mạch máu giãn nỡ, phần trước chúng ta đã nói, là bởi vì mộc nhĩ có tên gọi là thực phẩm aspirin, chính nó đã phát huy tác dụng rất lớn. Thực ra mộc nhĩ còn có một tên gọi khác là “Vua canxi trong thế giới loài rau”. Nó có hàm lượng canxi cao nhất trong các loài rau, ước tính khoảng khoảng 100g nấm này chứa 375mg canxi, tương đương với gấp 7 lần một con cá diếc.

-          Với hàm lượng như thế, sau khi chúng ta ăn vào sẽ thúc đẩy phần lớn natri bài tiết ra khỏi cơ thể. Như vậy có thể giúp phòng trừ lượng natri cao gây những tổn hại đối với mạch máu của cơ thể. Đồng thời cũng thông qua tác dụng giảm căng giúp hạ huyết áp.

-          Khi ăn món ăn này cũng có điều cần lưu ý là, những người tỳ vị hư hàn, hay đau bụng phải hạn chế ăn. Mộc nhĩ có tác dụng nhuận trường, mà kết hợp thêm ăn sơn tra với số lượng nhiều sẽ khiến cho số lần đi đại tiện tăng lên.

Nào, Chúng ta cùng xem lại các nguyên liệu và các chế biến món ăn thuốc này nhé:

Nguyên liệu: Ngân nhĩ 10g, mộc nhĩ(còn gọi là nấm mèo) 10g, sơn tra 20g, đường phèn 30g.

Cách chế biến như sau: trước tiên chúng ta cắt bỏ tai và rửa sạch những ngân nhĩ, và mộc nhĩ đã được ngâm sẵn trước đó. Sau đó cho ngân nhĩ, mộc nhĩ và sơn tra vào nồi đất. Cho vào nồi khoảng 500g nước. Dùng ngọn lửa vừa để nấu trong 20 phút. Sau 20 phút, cho đường phèn vào, sau đó trộn đều. Khi đường đã tan hết là chúng ta đã có món sơn tra song nhĩ thang.